Тулси, ашваганда, родиола… Како се користат во исхраната овие билки со егзотични називи, кои, според стручњаците, можат значително да го унапредат нашето здравје? И што точно прават тие во нашиот организам?
Во аптеките и во продавниците за здрава храна сè повеќе се среќаваат билни додатоци во исхраната – како женшен, тулси, ашваганда, родиола, лековити печурки… Во минатото, правот од овие билки го користеле исклучиво избрани лекари на народната медицина, а денес се познати како адаптогени и се додаваат во чај или во смуди.
Експертите ветуваат дека адаптогените го подобруваат нашиот имунолошки систем, помагаат во борбата со стресот, ги подобруваат концентрацијата и издржливоста, ни даваат дополнителна енергија и смируваат пред спиење. Но како да ги користиме?
Зошто ни се потребни адаптогени?
Адаптогените спаѓаат во единствена група билни препарати, која вклучува билки, корени и печурки способни да се „адаптираат“, односно да го приспособат своето дејство според специфичните потреби на нашиот организам.
Иако поимот адаптогени е релативно нов (се појави во 1947 година), овие билки со векови се користат во дневното практикување на индиската ајуверда, кинеската медицина и другите традиционални култури.
Во медицината го вовел професорот Николај Лазарев, истакнат руски научник, кој открил дека некои билки ја зголемуваат отпорноста на човековиот организам на неповолните фактори од хемиска, физичка и биолошка природа.
Кои билки се сметаат за адаптогени?
За да се смета за адаптоген, лековитата билка треба да одговара на следниве критериуми:
* да биде безбедна за здравјето, односно да нема отровно дејство врз организмот и да може да се зема во помали дози подолг временски период;
* да ја зголемува отпорноста на организмот на стрес;
* да воспоставува рамнотежа на хормонскиот систем, односно да ја нормализира функцијата на целиот организам.
Што, всушност, прават адаптогените во нашиот организам?
Денес феноменот адаптогени е добро испитан. Во текот на последниве години се појавија повеќе истражувања што ги потврдуваат нивните бенефиции: способноста да го намалат нивото на кортизол во крвта, да ги обновуваат мозочните клетки, да ги намалат анксиозноста и уморот, да спречат развој на тумори, да штитат од зрачење…
Адаптогените функционираат како термостат. Кога термостатот ќе почувствува дека е премногу топло во просторијата, ја намалува температурата, и обратно. Адаптогените имаат способност да ве смират и истовремено да ви ја подигнат енергијата. Тие им овозможуваат на клетките поефикасно да го искористат кислородот. Поддржувајќи ја функцијата на надбубрежната жлезда, адаптогените ги ублажуваат последиците од стресот врз организмот и ја нормализираат нарушената рамнотежа во него“, објаснува д-р Франк Липман, еден од водечките стручњаци на функционалната медицина.
Медитација, јога и зелено смуди се одлични во борбата против стресот. Сепак, според моето мислење, адаптогените се најефикасен и најбрз начин за тоа“, смета Кимберли Сајдер, диетолог.
Текстот продолжува на следната страница…