И птиците грабливки можат да му бидат верни пријатели на човекот: Доказ за тоа се јастребот Хари и соколарот Трајче Китановски!
Уникатно пријателство
„Кога вашиот јастреб ве следи од дрво на дрво и оди по вас без да го повикате – тоа е врвот на социјализацијата и токму тоа го прави нашиот однос толку посебен“
Птиците грабливки фасцинираат со својата моќна природа, раскошна убавина и неприкосновена слобода. Навидум нескротливи, но со правилен пристап, однос и грижа, и тие можат да му бидат верни придружници на човекот. Пример за тоа е пријателството помеѓу соколарот Трајче Китановски и јастребот Хари.
Соколарството не е занимање што се среќава често, па не е ни чудо што Трајче и Хари привлекуваат големо внимание за време на нивните прошетки покрај Вардар. Мора да признаеме дека да се види јастреб како слободно лета не е секојдневна глетка, па затоа е и толку импресивна. Како што објаснува Трајче, соколарството подразбира пасија и не може да биде само хоби, бидејќи бара сето слободно време да им биде посветено само на птиците:
„Нашата птица не нè прашува дали денес имаме време за неа или не. Постојано ѝ требаме и животот го организираме според нејзините потреби, колку и да звучи тоа невозможно. Треба да сте родени за ова занимање, да го сакате и да бидете подготвени за многу жртви и откажувања“.
Соколарите од утро до вечер се со нивните птици, за најпрво да се зближат со нив и да ги социјализираат со луѓето околу нив, па потоа и да ги оспособат за ловење. Иако ова не му е првата птица грабливка што ја чувал, Трајче потврдува дека неговата врска со јастребот Хари е посебна:
„Со Хари се дружиме веќе две години, а го имам откога беше тримесечно пиле. Го купив од Загреб, од најдобрата одгледувачница за јастреби од видот харисон. Веднаш ми падна в око кога го здогледав со раширени крилја и отворен клун, подготвен за напад. Покрај сопственикот на одгледувачницата, јас бев првиот човек што воопшто го видел, па нормално беше исплашен и моравме да поминеме низ процес на социјализација и градење заемна доверба“.
Денес, Трајче веднаш штом ќе го погледне Хари знае што сака од него, а Хари него го гледа како партнер во ловот, некој што ќе му помогне во секоја ситуација.
ДОВЕРБАТА Е НАЈВАЖНА
Трајче е соколар веќе осум години и неговото искуство со дресирање диви птици е големо, па го прашавме како изгледа целиот процес на нивно припитомување: „Првиот контакт со птицата е најважен. Не треба да се плашите од неа, во спротивно птицата ќе го забележи тоа и нема да ви дозволи да ѝ се приближите, а тоа значи дека сте ја утнале работата од старт. Треба да ѝ пристапите самоуверено, никако не треба таа да биде над вас или вие над неа, треба обајцата да бидете на исто ниво. Првата фаза е стекнување доверба, па социјализација со домашните и со околината надвор. Потоа следува учење послушност, тренинг на мамка, кондициски тренинг, за на крајот да завршиме со лов – она за коешто птицата постои.“
Поврзани објави
На јастребот му треба да лета околу пет пати неделно и се храни исклучиво со живо месо, но не купено од месарница, туку со такво какво што би јадел во природата, како гулаб, глушец, фазан, врапче и слично. Само така птицата може да ги внесе потребните хранливи материи.
СОВЕТ: Кога птицата е млада и сè уште е во фаза на тренинг, не смеете да ја гледате право в очи, особено не додека јаде, бидејќи таа не ве перципира како човек, туку како поголемо животно и може да ве нападне.
КОГА НЕ ЛОВИ, ХАРИ ПОЗИРА!
Трајче и Хари се единствените кај нас што прават еколошко и биолошко чистење со птица грабливка – тоа се практикува на аеродроми, земјоделски насади и важни национални објекти, за да се бркаат штетниците што шират зарази и го уништуваат родот на земјоделците. Но во слободно време, Хари позира покрај модели и „глуми“ во видеоспотови! Неговата професионалност се должи на максималната посветеност од страна на неговиот сопственик. „Вистинскиот соколар поминува 5-6 часа во денот со својата птица. Не е само да ја излетаме птицата и да ја вратиме на сталак или во волиера. Јас и Хари комуницираме во вистинската смисла на зборот, па затоа мојот јастреб е комплетно социјализиран и нема никаков проблем пред камери, на разни снимања и фотосесии. Но и покрај тоа, успеав да ја зачувам дивината во него, она што го прави неприкосновен ловец“.
Во дружељубивоста на Хари можете да се уверите и самите на едукативните соколарски прошетки во природа што ги организира Трајче во Кучково и во парк-шумата Гази Баба и каде што секој љубител на птиците има несекојдневна можност да се запознае со неговата грабливка, да добие кратка професионална фотосесија со неа, како и други изненадувања. Повеќе информации за ова побарајте на фејсбук-страницата Falconry Macedonia и на инстаграм-профилот @my_hawk_harry – сигурно ќе посакате да учествувате во нивните авантури!
Подготвила: Марија Лукаревска
ФОТО: Ѕвонко Петровски, приватна архива