Дали можеме да препознаеме и да избегнеме прскано овошје и зеленчук?

Сепак, д-р Милан Стевиќ, професор на Земјоделскиот факултет во Белград, посочува дека е многу поважно дали престицидите се применети на вистински начин.

„Накратко, ова значи дали е избран пестицид чија употреба е дозволена кај одреден растителен вид, тогаш дали е применет во строго пропишана доза, односно концентрација и трето, дали се почитувани периодите на повлекување, т.е. минимално време потребно да помине од последните апликации пред бербата“, објаснува Стевиќ за РТС и додава дека ризикот по здравјето на потрошувачите е минимален доколку се следат наведените правила.

Пестицидите се користат и во домашно производство, односно во пластеници и стакленици. Сè што можеме да сториме е темелно да измиеме сè што јадеме.

„Јагодите се потенцијално најризични кога се во прашање остатоците од пестициди. Тоа е чувствителен растителен вид кој напаѓа голем број штетници и мора да се применат пестициди при неговото производство. Втората причина е што јагодата е најчувствителна токму во фазите на технолошка зрелост, односно непосредно пред и за време на нејзината берба. Третата причина е нејзината структура. Кожата од јагода е исклучително подложна на пестициди. Тоа е многу нежно и не можеме, како со јаболко, каде што имаме можност да излупиме, или домат што можеме грубо да го измиеме под проточна вода. Со јагоди не можеме да го направиме тоа без да му наштетиме на овошјето“, изјави Стевиќ.

Се разбира, ако пестицидите се правилно избрани и правилно применети, јагодите нема да бидат опасни по здравјето.

Марулата е придружник на јагодите кога станува збор за гореспоменатиот ризик. Без оглед на фактот дека јаболката убедливо најчесто се третира за време на производството, тие не мора да бидат ризични.

„Повеќето од овие третмани се одвиваат на почетокот на вегетацијата, кога немаме овошје и нема потреба да нанесуваме пестициди пред бербата. Опасно е со салата затоа што јадеме лисја кои биле третирани директно“, нагласи Стевиќ.

Временските услови што ги имавме во март и почетокот на април се погодни за развој на агенси за растителни болести. Најзагрозени се видови овошје како што се сливи, праски, а за неколку дена ќе има цреши кои се во фаза на цветање.

Доброто јаболко мора да се испрска

„Овој пат влијае и на најопасните болести на јаболката – саѓи од шуга. Ако инфекцијата се појави на почетокот на вегетацијата, што е сега, после тоа е многу тешко до крајот на вегетацијата, што бара зголемен број на третмани, што може да биде над 20“, истакна Стевиќ.

Јаболките што доаѓаат на нашиот пазар, особено од повлажни подрачја, се прскаат повеќе од домашните.

Просечен Американец јаде околу осум килограми свежи јагоди годишно, а со нив и десетици пестициди, откри една од нивните работни групи.

Оваа година контролата покажа дека спанаќот, кељот, зелката, нектарините, јаболката, грозјето се на списокот на овошје и зеленчук со најмногу остатоци од пестициди. Списокот е сличен и во оваа област.

„Би го издвоил спанаќот што се произведува во нашата земја. Не мислам дека има висок ризик кога станува збор за пестициди. Имаме уште еден проблем со тоа – зголемена содржина на нитрати и нитрити како резултат на зголемената исхрана на почвата со азотни ѓубрива, а овие молекули во организмот се претвораат во нитрозамини, за кои е докажано дека се канцерогени. Последново, да, јагоди, зелена салата, нектарини, праски, цреши, се потенцијално ризични, но не мора да бидат“, нагласи Стевиќ.

Исто така, јужните плодови треба добро да се измијат, но не само поради пестициди, посочува професорот, туку и затоа што не знаеме „колку раце поминало“ додека не стигна до нас.

Некои пестициди не можат да се мијат со вода

Постојат два вида пестициди – едната група останува исклучиво на површината на растителното ткиво и не продира во нејзините сокови и може да се измијат.

Кај другите видови пестициди, т.н. системски по нанесувањето на супстанцијата навлезат во кутикулата, влегуваат во растителните сокови. Таквите пестициди не можат да се измијат, но растението мора да ги разложи на метаболити кои не се токсични за време на периодот на чекање.

Прочитајте и: Сладок или бел компир: Што е поздраво?

 

ФОТО: Pexels